Ελαφόνησος

Ο παράδεισος είναι δίπλα σας!

Γεωγραφία

Η Ελαφόνησος εχει έκταση 19 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελεί την Κοινότητα Ελαφονήσου, του νομού Λακωνίας. Πιό συγκεκριμένα το κοινοτικό διαμέρισμα Ελαφονήσου αποτελείται από το χωριό Ελαφονήσος και τους οικισμούς Καπάρι, Κάτω Νησί, Λεύκη και την Πούντα. Η Ελαφόνησος ανήκει στον Νομό Λακωνίας, ανατολικά βρίσκεται η Νεάπολη, έδρα του Δήμου Βοιών που μαζί με τα υπόλοιπα χωριά στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου αποτελούν τα Βάτικα. Στα νότια βρίσκονται τα Κύθηρα (Τσιρίγο).

Οικισμοί

Ο κύριος οικισμός είναι η Χώρα που αποτελεί και το λιμάνι του νησιού. Η απουσία παραδοσιακών χαρακτηριστικών ισορροπείται από το φυσικό τοπίο. Άλλοι οικισμοί είναι οι Καπάρι, Κάτω Νησί, Λευκή και Πούντα.

Περιβάλλον

Η περιοχή της Ελαφονήσου είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα Natura 2000 με τον κωδικό GR2540002. Τα σημαντικότερα στοιχεία είναι οι αμμοθίνες, ο υγρότοπος της Στρογγυλής και τα ενδημικά είδη χλωρίδας.

Οι αμμοθίνες είναι δυναμικά κι ευαίσθητα οικοσυστήματα. Αμέσως μετά την ζώνη που χτυπάει το κύμα αναπτύσσονται οι «χαμηλές κινούμενες αμμοθίνες» με χαλαρό αμμώδες υπόστρωμα και αραιή βλάστηση. Τα φυτά που φύονται εδώ είναι η Αμμόφιλα ή Αγκαθιά και ο απειλούμενος με εξαφάνιση Κρίνος της θάλασσας. Εσωτερικά προς την ξηρά αναπτύσσονται οι «λευκές αμμοθίνες» που στην Ελαφόνησο φτάνουν έως και τα 10 μέτρα ύψος. Την κορυφή των αμμόλοφων καταλαμβάνει η Αμμόφιλα, ένα πολυετές αγροστώδες φυτό που αναπτύσσει ρίζωμα με μεγάλο μήκος και βάθος. Αυτό λειτουργεί στους αμμώδεις λοφίσκους ως εσωτερικό πλέγμα και επιφέρει το πρώτο σημαντικό βήμα στην διαδικασία σταθεροποίησης. Ο Κρίνος την Θάλασσας διαθέτει υπόγειο βολβό και εμφανίζεται σποραδικά σε ομάδες. Τις «λευκές αμμοθίνες» διαδέχονται οι «γκρίζες» προς την κατεύθυνση της χέρσου. Η σταθεροποίηση των θινών αυτών επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση μόνιμης φυτοκάλυψης από ποώδη και ξυλώδη φυτά που εμπλουτίζουν το αμμώδες έδαφος με οργανικές ουσίες και το καθιστούν πιο σκοτεινόχρωμο και συνεκτικό.

Μπροστά από τη Στρογγυλή υπάρχουν κέδρα και πιο συγκεκριμένα το θαλασσόκεδρο Juniperus oxycedrus subsp. Macrocarpa το οποίο αποτελεί ένα σπάνιο είδος του Αιγαίου και της Μεσογείου.

Οι μεσογειακοί θαμνώνες με αείφυλλα πλατύφυλλα και τα φρύγανα φιλοξενούν πολλά είδη πτηνών που φωλιάζουν σε θάμνους. Οι αγκαθωτοί θάμνοι προσφέρονται για ασφαλή κατασκευή της φωλιάς τους.

Ιστορία

Η Ελαφόνησος απλώνεται μπροστά στον κόλπο των Βατίκων. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων, καθώς σύμφωνα με τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών κατοικείται από τα αρχαία χρόνια. Το σημερινό της όνομα, η Ελαφόνησος το οφείλει στο πλούσιο κυνήγι που υπήρχε στην περιοχή από την αρχαιότητα ως τους νεότερους χρόνους. Μάλιστα σύμφωνα με τον Παυσανία στην περιοχή υπήρχαν αρχαία ιερά της Θεάς Άρτεμις, τα οποία ιδρύθηκαν εκεί λόγο της ύπαρξης πλήθους ελαφιών κόκκινου χρώματος (CERVI). Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή σχετικά με την ονομασία της περιοχής λέγεται ότι κάποτε προσάραξε ένα καράβι που ήταν φορτωμένο με ελάφια. Ένα θηλυκό, το οποίο εγκυμονούσε, ξέφυγε και πέρασε στο έρημο τότε νησί. Μέσα σε λίγα χρόνια γέμισε ο τόπος από ελάφια. Όταν το νησί κατοικήθηκε τα σκότωσαν οι κυνηγοί αλλά η ονομασία έμεινε. Βέβαια αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τους αρχαίους χρόνους ήταν γνωστή με την ονομασία Όνου Γνάθος.Σύμφωνα και με Βενετσιάνικους χάρτες του 15ου αιώνα η Ελαφόνησος αποτυπώνεται ως CERVI "τσέρβι" και τα Κύθηρα ως CERIGO "τσερίγκο" (όνομα που οι ντόπιοι χρησιμοποιούν ως και σήμερα για τα Κύθηρα, κάτι που δεν έγινε στην Ελαφόνησο καθώς δεν κατοικούταν τότε). Τέλος το απέναντι χωριό Βιγκλάφια μαρτυρά με το όνομα του την αλήθεια αυτή (ΒΙΓΚΛΑ - ΕΛΑΦΙΑ) καθώς από κει, απλώνεται μπροστά μας πεντακάθαρα όλος ο κάμπος ως την Ελαφόνησο όπως και η λιμνοθάλασσα Στρογγύλη. Ως φυσικό παρατηρητήριο λοιπόν των κόκκινων αυτών ελαφιών δεν θα μπορούσε παρά να αποδοθεί αυτό το τοπωνύμιο.

Το νησί κατοικήθηκε από τους σημερινούς του κατοίκους το 1850, μετά την οριστική προσάρτησή του στην Ελλάδα ύστερα από ελληνοαγγλική διένεξη. Η αρχική κατοίκηση έγινε από τα γύρω χωριά, από τα Βάτικα, όταν η ελληνική πλευρά εκμεταλλεύτηκε την μη αναγραφή της Ελαφονήσου όπως παράλληλα και της νήσου Σαπιέντζα σε καμιά συνθήκη κυριαρχίας της «Επτανησιακής Πολιτείας» από τους Άγγλους στην οποία ουσιαστικά κι ανήκαν και τα δύο.

Αξιοθέατα

Η Ελαφόνησος φημίζεται για τις υπέροχες παραλίες της. Διαθέτει πολλές αμμουδιές με εξωτική ομορφιά οι οποίες αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες της περιοχής και γενικότερα του νομού Λακωνίας. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η φημισμένη παραλία του Σίμου (το δίδυμο Φράγκος – Σαρακίνικο) που βρίσκεται στην νότια πλευρά του νησιού. Τη συναντάμε απέναντι από τα Κύθηρα.

Παυλοπέτρι

Κατά την παραμονή σας την Ελαφόνησο αξίζει να επισκεφθείτε τους προϊστορικούς τάφους που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Πούντας και τη βυθισμένη πολιτεία στην περιοχή Παυλοπέτρι.

Τί θα φάτε;

Η Ελαφόνησος διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους αλιευτικούς στόλους της Λακωνίας και στις ταβέρνες της μπορεί κανείς να απολαύσει φρέσκο ψάρι και ποικιλία ψαρομεζέδων.